Aktualności oświatowe
Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiedziało szeroką reformę doradztwa zawodowego w szkołach. Nowe przepisy mają obowiązywać od 1 września 2026 r., a ich celem jest lepsze przygotowanie uczniów do dynamicznie zmieniającego się rynku pracy. Zmiany nie będą kosmetyczne – to prawdziwa modernizacja myślenia o karierze w szkole. W najnowszym projekcie rozporządzenia dotyczącym doradztwa zawodowego, Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiada kompleksowe zmiany, które mają zacząć obowiązywać od 1 września 2026 roku. Poniżej przedstawiamy najważniejsze obszary reformy oraz jej znaczenie dla szkół, uczniów i rodziców.
Co się zmieni?
Nowy model doradztwa ma być praktyczny, zorientowany na dane i cyfrowe rozwiązania. Uczniowie i rodzice zyskają dostęp do platform internetowych, testów predyspozycji i prognoz rynku pracy. Doradcy zawodowi będą korzystać z narzędzi analitycznych i cyfrowych baz danych, a szkoły nawiążą trwałą współpracę z Branżowymi Centrami Umiejętności i lokalnymi pracodawcami.
To oznacza, że doradztwo zawodowe stanie się realnym wsparciem ucznia w planowaniu kariery, a nie tylko jednorazowym spotkaniem.
Kluczowe zmiany
- Wprowadzenie instytucji Branżowe Centra Umiejętności – placówek, które będą wspierać szkoły w zakresie doradztwa zawodowego, prowadzić warsztaty, działania edukacyjne i promocyjne, a także umożliwiać uczniom zdobywanie doświadczeń zawodowych w warunkach rzeczywistych.
- Rozszerzenie wizyt zawodo-znawczych — uczestnictwo uczniów nie tylko
w miejscach potencjalnego zatrudnienia, ale również w branżowych centrach umiejętności. - Wykorzystanie narzędzi analitycznych i cyfrowych — doradcy zawodowi wykorzystają dane o rynku pracy, prognozy zapotrzebowania na pracowników, monitoring karier absolwentów, a uczeń wraz z rodzicem otrzymają dostęp do platform, baz zawodów, testów predyspozycji oraz narzędzi komunikacji online.
- Zacieśnienie współpracy szkoły z pracodawcami i otoczeniem społeczno-gospodarczym — szkoły będą zobowiązane opracować roczne programy doradztwa zawodowego we współpracy z lokalnymi pracodawcami, izbami branżowymi i przedstawicielami sektora.
- Zaangażowanie rodziców w proces doradztwa zawodowego — warsztaty, spotkania i wydarzenia wspierające planowanie ścieżki kariery z udziałem ucznia i rodzica.
- Aktualizacja treści programowych — dla etapów edukacyjnych: klas VII–VIII szkół podstawowych oraz wszystkich typów szkół ponadpodstawowych (licea, technika, szkoły branżowe i policealne) włączone zostaną „kompetencje przyszłości”: umiejętności cyfrowe, korzystanie z nowoczesnych technologii, rozumienie wpływu automatyzacji i sztucznej inteligencji oraz przygotowywanie dokumentów aplikacyjnych w kontekście rynku pracy.
Kompetencje przyszłości
Nowe podstawy programowe obejmą m.in.:
- umiejętności cyfrowe i korzystanie z nowoczesnych technologii,
- rozumienie wpływu automatyzacji i sztucznej inteligencji,
- tworzenie portfolio zawodowego i e-CV,
- rozwój umiejętności miękkich, takich jak komunikacja, współpraca, kreatywność
i elastyczność.
To klucz do przyszłości – szkoła ma pomóc uczniowi odkryć siebie w świecie, w którym zawody znikają i powstają w błyskawicznym tempie.
Współpraca z rodzicami i otoczeniem
Nowością będzie także włączenie rodziców w proces doradztwa – poprzez spotkania, warsztaty i wspólne planowanie ścieżki kariery ucznia. Szkoła stanie się miejscem dialogu pomiędzy uczniem, rodzicem i pracodawcą.
Dlaczego to ważne dla edukacji i doradztwa
Zmiany wynikają z dynamicznej transformacji rynku pracy, technologii oraz oczekiwań wobec absolwentów szkół — i nie są jedynie kosmetyczne. Jak wskazuje MEN: „Mając
na uwadze zmieniające się trendy na rynku pracy … konieczny jest przegląd i aktualizacja przepisów dotyczących doradztwa zawodowego”.
Dla placówek oświatowych oznacza to konieczność wcześniejszego przygotowania się — tak, by wyjść naprzeciw nowym regulacjom oraz oczekiwaniom uczniów, rodziców
i pracodawców. Dzięki temu doradztwo zawodowe staje się bardziej praktyczne, oparte na danych, realnych kontaktach z rynkiem pracy i nowoczesnych narzędziach cyfrowych.
Co mogą zrobić szkoły już dziś?
- Analiza obecnych programów doradztwa zawodowego i ich dostosowanie
do założeń nowego rozporządzenia: włączając pracodawców, wykorzystując dane o rynku pracy. - Zaplanowanie współpracy z lokalnym środowiskiem gospodarczym i branżowymi centrami umiejętności.
- Wybór i wdrożenie platform cyfrowych i narzędzi dla uczniów i rodziców: testy predyspozycji, bazy zawodów, komunikatory online.
- Organizacja warsztatów dla rodziców i uczniów w zakresie planowania kariery oraz świadomego wyboru ścieżki zawodowej.
- Przygotowanie materiałów edukacyjnych dotyczących nowych kompetencji cyfrowych, wpływu technologii na zawody, oraz elementów autoprezentacji
czy rekrutacji (CV, rozmowa kwalifikacyjna).
Nowelizacja przepisów dotyczących doradztwa zawodowego w szkołach stawia na praktyczne wsparcie uczniów — z nowoczesnymi narzędziami, realnymi relacjami z pracodawcami, aktywnym udziałem rodziców i analizą danych z rynku pracy. To znaczny krok w stronę dostosowania edukacji do rzeczywistości XXI wieku. Dla szkół i doradców zawodowych jest to sygnał do działania — czasu nie ma wiele, a realne przygotowanie się już dziś może znacząco podnieść jakość świadczonego doradztwa i wsparcia dla uczniów.
